شهرستان گناباد منبع قنات های خراسان است که در جنوبی ترین شهرستان استان خراسان رضوی است و شهری قدیمی و تاریخی میباشد که در ۲۸۶ کیلومتری مشهد واقع است وشهرستانهای همجوار آن در شمال فیض آباد و بجستان ، مغرب فردوس و بجستان ، شرق خواف و درجنوب قائن است.گناباد بخاطر قرار گیری در حاشیه کویر دارای اقلیم خشک و نیمه صحرایی است و به همین دلیل یکی از جاذبه های گردشگری مهم، از جمله قنات های چندین هزار ساله ای که از پیشینیان در این منطقه ساخته شده در دل خود جای داده است.
در ادامه به معرفی کامل شهرستان گناباد در وبلاگ های هتل میپردازیم، همراه ما باشید تا با این شهر تاریخی بیشتر آشنا شوید.
پیشینه تاریخی
معمولا محوطه های باستانی نشان از استقرار و زندگی انسان از دوران پیش از تاریخ در این ناحیه دارد . با این همه شهرستان گناباد از جمله شهرهای كهن ایران زمین است كه به دلیل استقرار در منطقه سوق الجیشی مورد توجه حكمرانان در دوره هخامنشی نیز بوده است. قنات گناباد كه برخی احداث آن را به بهمن پسر اسفندیار نسبت می دهند ، نشان از آبادانی و رونق این ناحیه در ادوار دیرین دارد. این شهر در صدر اسلام با نام "جناید" به تمدن عصر اسلامی راه یافته و به استناد نوشته های تاریخ نگاران و جغرافی نویسان از اعتبار و اهمیت خاصی برخوردار بوده است
وجه تسمیه
- نام قدیم شهرستان گناباد بعد از اسلام جنابد یا همان جن آباد است. جن معادل کلمه دیو در زبان پارسی قدیم است.پس نام قدیم گناباد دیوآباد بوده و علت آن این است که حفر قنات عظیم قصبه در توان انسان های معمولی نمی دیدند و آن را به دیو ها نسبت می دادند.
- گنابد جمع گنبدها بوده زیرا که در شهر گنابادِ قدیم، تمام منازل به صورت گنبدی ساخته می شده است.
- گناباد در اصل گیو آباد بوده زیرا گیو و گودرز مدتی حاکم منطقه بود ه اند و در جنگ دوازده رخ و جنگ پشن نیز ساکن در منطقه بوده اند.
جغرافیا و توپوگرافی منطقه
- این شهرستان از 3 منطقه كوهپایه ای جنوب و جنوب غربی ،مناطق دشت و كویر و منطقه ای شامل نمكزارها و شنزارهای حاشیه كویر تشكیل شده است.
- این شهرستان از دوبخش جویمند و بجستان و هفت دهستان به نامهای بجستان ، جزین ، یونسی ، پس كلوت ، حومه ، زیبد و كاخك تشكیل شده است.
- مقدار بارندگی آن بسیار كم است و به علت دوری از سطح دریا دارای هوای خشك میباشد.
- حداكثر درجه حرارت در تابستان 37 و در زمستان8 تا 10 درجه زیر صفر است .
- این شهر بر روی فلات هموار قرار داشته و با رشته کوه براکوه ۲۴ کیلومتر فاصله دارد بلندترین قله براکوه ،کوه زیبد نام دارد.
- مرتفع ترین كوههای آن سیاه كوه با ارتفاع 2440 متر ،كوه قول و میكشور با ارتفاع 2850 و كوه خانیك با ارتفاع 2813 متر است. و چرمه از دیگر كوههای این منطقه هستند.
- رودخانه مهم آن كال شور كه با طول 150 كیلومتر به كویر نمك میریزد و آب آن شور است .
- پوشش گیاهی در گناباد شامل انواع تاغ ، درمنه ،خارشتر و آویشن كوهی است.
- گیاهان دارویی چون اویشن ،اسفرزه ، بارهنگ ،ترنجبین ، سماق و ریواس و درختان میوه چون سیب ، گلابی و انار در این منطقه وجود دارد.
نقشه گنابادگویش گنابادی ها
- لهجه گنابادی از نمونه های کهن زبان پارسی است که کمتر دستخوش تغییرات اساسی قرار گرفته است و بسیاری از کلمات به صورت پارسی اصیل تلفظ می شود.
- مردم گناباد مانند اکثر ايرانيان به زبان فارسي دري که يکي از فروع زبان هندي و اروپائي است و ريشه سانسکريت دارد تکلم مي کند و داراي لهجه خراساني مي باشند.
- (( دکتر شریعتی می نویسد: اکنون در میان مردمی که در خراسان از دگرگونی های زمان به دور مانده اند هنوز زبان کهن پارسی قرن چهارم و پنجم زنده است و هنگامی که توده مردم طبس، فردوس، گناباد، بیرجند، قاین، سرخس و کاشمر سخن می گویند گویی سخن بیهقی و بلعمی است که می شنویم))
نژاد گنابادی ها
- مردم منطقه گناباد از نژاد آريايي هستند و چون گناباد مدت زيادي در تصرف بيگانگان نبوده ساختار قومي و نژادی آن بكر و دست نخورده باقي مانده است.
- در دوره نادرشاه به علت نامعلومي چندين خانوار از اعراب خوزستان به اين مناطق كوچانيده شدند و در قسمت هايي از توابع گناباد برخي از طوايف عرب چون خزيمه، شيباني و خفاجه سكونت داشته اند.
مذهب گنابادی ها
مردم گناباد هم مثل ديگر قهستاني ها در سال 29 هـ .ق پذيراي دين مبين اسلام شدند و وفاداري خود را به آن آيين الهي ابراز داشتند. مذهب اهالي گناباد « تشيع » عموماً شيعه اثني عشري مي باشند و يك عده از آنها در طريقت نيز وارد و در سلسله نعمت اللهيه كه از سلاسل بزرگ فقر و از سابق در تشيع و اثني عشري بودن معروف بوده داخل مي باشند.
خوردنی و نوشیدنی
- آش های برند ملی گناباد ( آش های سنتی نظیر جوشبره و لخشک )
- (کلمبه ، قطاب )شیرینی های برند گناباد که برای عید نوروز پخت میشود.
- ( اشکنه شیراز و اشکنه قوروت شیراز )نوع خاصی از عمل آوری ماست که برند مخصوص گناباد میباشد.
- گندم پلو
- کشک بادمجان
نوشیدنی ها
- شربت آبغوره
- شربت شیره انگور
- آب دوغ شیراز
- آب دوغ ماست چکیده
صنایع دستی
سبدبافی،سفالگری، قالی باقی، نمدبافی و صنایع دستی گوناگون به چشم می خورد.
سفال مِند
این سفال دریکی از روستاهای گناباد موسوم به روستای مند تولید می شود.سفالگری در گناباد باپیشینه ای پنج هزار ساله و هم چون تمدن های هم عصر خود از شیوه ای یکسانی بوده اما سفال مند با مصالح و تزئینات متفاوت به شکل پدیده ای نو ظهور ازاواخر قرن یازدهم هجری در مند رایج شد.
سوغات
زیره سبز ،زعفران ،گندم و جو ، انگور بادام ، از محصولات مهم گناباد است.
https://hihotel.ir گناباد ,منطقه ,بوده ,شهرستان ,زبان ,قنات ,شهرستان گناباد ,مردم گناباد ,اثني عشري ,صنایع دستی ,بوده زیرا منبع
درباره این سایت